Page 153 - kpi19911

153

การประเมินเนื้อที่บ้านแต่ละหลัง แล้วก าหนดเป็นค่าจ านวนเงินให้ผู้อยู่อาศัย แต่

ชาวบ้านต่างพูดเป็นเสียงเดียวกันว่า ค่ารื้อถอนดังกล่าวต่ ามาก เมื่อเทียบราคา
ก่อสร้างและต่อเติมที่อยู่อาศัยเดิม
กลุ่มผู้ได้รับผลกระทบริมทางรถไฟขอนแก่น ให้ข้อเท็จจริงว่า “ชุมชม
แออัดริมทางรถไฟ” เริ่มก่อตั้งขึ้นช่วงปี 2503 โดย การรถไฟฯ ยอมให้แรงงาน

รับจ้างขนฟืนเติมเชื้อเพลิงให้รถไฟเพื่อการขนถ่ายสินค้า ณ สถานีชุมทางขอนแก่น
เข้ามาตั้งเพิงพักชั่วคราวใกล้ทางรถไฟเพื่อไม่ให้แรงงานเหล่านี้ปัญหาการเดินทางมา
ท างาน โดยชุมชนเทพารักษ์ 1 ถือเป็นชุมชนหนึ่งที่เกิดมาจากการตั้งเพิงพักอาศัย
ชั่วคราวของแรงงานรับจ้างให้กับการรถไฟฯ จากนั้นขยายเป็นชุมชนเทพารักษ์ 1-5

ตามล าดับ ซึ่งชุมชนริมทางรถไฟเทพารักษ์ 1-5 มีประชากรอาศัยอยู่กว่า 700
ครอบครัว คนในชุมชนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพแรงงานนอกระบบ เช่น เร่ขาย
อาหาร เก็บของเก่า และลูกจ้าง แรงงานรายวัน รับจ้างเฝ้าหน้าห้องน้ า, ท างานเก็บ
ขยะ, กวาดถนน, ขายพวงมาลัย, ดูแลความสะอาดในสวนรัชดานุสรณ์ในเมือง

ขอนแก่น รวมถึงอาชีพขายบริการทางเพศ ซึ่งมีรายได้ไม่แน่นอน ร้อยละ 90 คือ ผู้
บุกรุกที่ดินของการรถไฟฯ เมื่ออาศัยอยู่เรื่อยมาทราบว่ามีนโยบายการสร้างรถไฟ
ทางคู่และจะต้องย้ายชุมชนออกจากพื้นที่อาศัยย่อมได้รับผลกระทบแน่นอน จึงมี

ความพยายามเรียกร้องเพื่อขอความเป็นธรรมเสมอมา
ต่อมาเมื่อโครงการประกาศชัดเจนในการริเริ่มโครงการ ทางเทศบาลนคร
ขอนแก่นให้สัญญากับชาวบ้านในชุมชนริมทางรถไฟว่า จะดูแลชาวบ้านอย่างเต็มที่
หลังจากโครงการรถไฟทางคู่เริ่มด าเนินการ ซึ่งก่อนหน้านี้เมื่อปลายปี 2556
นายกเทศมนตรีนครขอนแก่น (นายธีระศักดิ์ ฑีฆายุพันธุ์) ได้มีการแก้ไขปัญหาชุมชน

แออัดในเมืองขอนแก่น ภายใต้ “โครงการบ้านมั่นคงนครขอนแก่น” ซึ่งมีเป้าหมาย
ท าให้ชุมชนแออัดในเขตเมืองหมดสิ้นไป โดยมุ่งปรับปรุง ซ่อมแซม และสร้างที่อยู่
อาศัยใหม่เพื่อคนที่มีรายได้น้อย ผู้ด้อยโอกาส โดยด าเนินการภายใต้การดูแลของ

กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์, สหกรณ์ออมทรัพย์, และสถาบัน
พัฒนาองค์กรชุมชน หรือ พอช. แต่การเข้าร่วมเพื่ออาศัยในโครงการนั้นจะต้องใช้
เงินจ่ายล่วงหน้าก่อน 40,000 บาท จึงเป็นปัญหาส าหรับชาวบ้านที่ไม่สามารถจ่าย
ในจ านวนดังกล่าวได้

ต่อมาในปี พ.ศ. 2558 มีการส ารวจกลุ่มคนในชุมชนริมทางรถไฟ
โดยเฉพาะกลุ่มคนระดับล่างสุดในชุมชน ซึ่งส่วนมากเป็นคนด้อยโอกาส คนยากจน
และไม่ได้อยู่ในสัญญาเช่าที่ดินของการรถไฟโดยศูนย์ประสานงานกลุ่มเพื่อนฅนไร้ที่
พึ่งจังหวัดขอนแก่น รายงานว่าจ านวนคนไร้บ้านในเมืองขอนแก่นมีจ านวน 136 ราย

ในจ านวนนี้มีมากกว่า 50 รายที่อาจเสี่ยงกลายเป็นคนไร้บ้านหน้าใหม่ในเมือง
ขอนแก่น เหตุผลเดียวที่ท าให้คนกลุ่มนี้อาจกลายเป็นคนไร้บ้านหน้าใหม่ คือ ไม่มีเงิน
ไปเช่าที่อยู่อาศัยใหม่ ต้องนอนตามที่สาธารณะและอาจเป็นปัญหาในภาพรวมของ
สังคมตามมา

ต่อมาเมื่อกลางปี 2559 ที่ผ่านมา เทศบาลนครขอนแก่นได้ลงพื้นที่ชุมชน
เทพารักษ์ก่อนการรื้อถอนสิ่งปลูกสร้างอีกครั้ง ผลจากการลงพื้นที่ดังกล่าว มี
ชาวบ้านจากชุมชนรถไฟ ฯ ประสงค์ร่วมโครงการบ้านมั่นคง จ านวน 97 ครอบครัว
นับเป็นร้อยละ 50 ของจ านวนบ้านที่จะก่อสร้างในโครงการระยะที่ 2 ของสหกรณ์

เคหสถานแก่นนคร จ ากัด ซึ่งมีจ านวน 197 หลัง และพยามที่จะแก้ไขเรื่องการย้ายที่