Page 3 - kpi19164
P. 3
บทคัดย่อ
การศึกษาบทบาทสหกรณ์กับการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน: กรณีศึกษาสหกรณ์ภาคเหนือ ประเทศ
ไทย เพื่อศึกษาพัฒนาการทางด้านเศรษฐกิจของไทยที่เปลี่ยนแปลงไปสู่ระบบการผลิตเพื่อส่งออก และ
การเปลี่ยนแปลงนี้ได้ส่งผลต่อการผลักดันให้เกิดการทดลองตั้งสหกรณ์ขึ้น และมาขยายเพิ่มจ านวน
สหกรณ์ขึ้นอย่างมากนับตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ด้วยทรงมีพระราชด าริถึง
ความส าคัญของสหกรณ์และทรงส่งเสริมกิจการสหกรณ์พัฒนาอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน และศึกษา
บทบาทสหกรณ์กับการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชน ซึ่งเป็นผลสืบเนื่องจากพระราชกรณียกิจของ
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงริเริ่มไว้ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพโดยท าการรวบรวม
ข้อมูลจากเอกสารทางประวัติศาสตร์ และการเก็บข้อมูลกับสหกรณ์ต้นแบบ 7 ประเภทในพื้นที่ภาคเหนือ
ผลการศึกษาพบว่า ประเทศไทยรับแนวคิดสหกรณ์มาใช้ ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้า
เจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 แต่จุดเริ่มต้นที่ส าคัญของขบวนการสหกรณ์ไทยเกิดขึ้นเมื่อมีการประกาศใช้
พระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2471 ฉบับแรก เมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2471 เพื่อเปิดโอกาสและส่งเสริม
ให้สหกรณ์มีการรวมกลุ่มกันจัดตั้งเป็นชุมนุมสหกรณ์ สันนิบาตสหกรณ์ จึงมีการรวมกลุ่มของสหกรณ์เพื่อ
จดทะเบียนเป็นชุมนุมสหกรณ์ขึ้น ซึ่งเกิดขึ้นในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาล
ที่ 7 ซึ่งเป็นการวางรากฐานงานด้านสหกรณ์ของประเทศไทยมาจนถึงปัจจุบัน และได้มีการแบ่งประเภท
ตามวัตถุประสงค์ของการรวมกลุ่ม ในระหว่าง พ.ศ. 2478 - 2494 กิจการสหกรณ์ได้ขยายกว้างขวางขึ้น
เป็นอันมากทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพ สามารถช่วยเหลือราษฎรให้มีรายได้และสร้างอ านาจต่อรอง
กับระบบทุนได้มากขึ้น
ปัจจุบันประเทศไทยใช้พระราชบัญญัติสหกรณ์ พ.ศ. 2542 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2553
ได้ก าหนดสหกรณ์ไว้ 7 ประเภท คือ สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์นิคม สหกรณ์ร้านค้า สหกรณ์บริการ
สหกรณ์ออมทรัพย์ สหกรณ์ประมง และสหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน จากพัฒนาการสหกรณ์ของไทย จะเห็นได้
ว่าพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 ได้ทรงวางรากฐานงานด้านสหกรณ์จนท าให้เกิดการ
พัฒนามาจนถึงปัจจุบัน สามารถช่วยเหลือกลุ่มเกษตรกร แรงงาน และชุมชน ได้อย่างกว้างขวาง
โดยเฉพาะการสร้างความเป็นธรรมทางสังคมจากการถูกเอารัดเอาเปรียบจากนายทุน การแก้ไขปัญหา
ความยากจน การช่วยเหลือด้านสวัสดิการและคุณภาพชีวิตของประชาชน ผลจากการด าเนินงานของ
สหกรณ์ ประมาณ 102 ปี (พ.ศ. 2459 – 2560) ประเทศไทยมีจ านวนสหกรณ์ทั้งสิ้น (รวมชุมนุม) 8,194
แห่ง และมีจ านวนสมาชิก 11,574,271 คน และเงินทุน จ านวน 2,567,547.97 ล้านบาท ส่วนใหญ่จะ
